Estrogen là một trong những nội tiết tố quan trọng nhất ở phụ nữ, giữ vai trò trung tâm trong việc duy trì sắc đẹp, sức khỏe sinh lý và chức năng sinh sản. Sự suy giảm estrogen không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Estrogen là gì?
Estrogen là một loại hormone được tiết ra chủ yếu bởi buồng trứng, bến cành sự tham gia của tuyến thướng thận và mô mố mố mỡ. Trong cơ thể, estrogen đi qua máu, đến các tế bào ở nhiều cơ quan khác nhau và điều hành các chức năng sinh lý quan trọng.
Phân loại estrogen
Estrogen gồm ba dạng chính:
Estrone (E1): Loại estrogen yếu nhất, hiện diện ở phụ nữ sau mãn kinh, chủ yếu lưu trữ trong mô mỡ và cơ bắp.
Estradiol (E2): Dạng estrogen mạnh nhất, được tiết ra từ buồng trứng và có tác động đối với sức khỏe sinh sản, xương, và tim mạch. Tuy nhiên, nó cũng có thể liên quan đến một số bệnh phụ khoa như lạc nội màc tử cung, u xơ tử cung và ung thư nội màc tử cung.
Estriol (E3): Loại estrogen yếu nhất, chủ yếu được tạo ra trong thai kỳ.
Mặc dù estrogen có nồng độ cao ở phụ nữ, hormone này vẫn tồn tại ở nam giới nhưng với hàm lượng thấp hơn.
Vai trò của estrogen
Estrogen ảnh hưởng đến nhiều bộ phận trong cơ thể phụ nữ:
Buồng trứng: Kích thích sự phát triển của nang trứng.
Âm đạo: Giúp duy trì độ âm đạo, tăng sự bôi trơn và giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.
Ống dẫn trứng: Kích thích cơ trơn giúp di chuyển trứng.
Tử cung: Tăng cường độ dày của niêm mạc tử cung, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt.
Tuyến vú: Kích thích sự phát triển của vú trong giai đoạn dậy thì.
Xương: Giúp duy trì mật độ xương, ngăn ngừa loãng xương.
Tim mạch: Giúp duy trì hàm lượng cholesterol hợp lý, giảm nguy cơ bệnh tim mạch.
Thiếu hốt estrogen và hậu quả
Khi nồng độ estrogen suy giảm, phụ nữ có thể gặp các vấn đề:
Nhan sắc: Da khô, xuất hiện nếp nhăn, nám.
Ngoại hình: Vòng một kém săn chắc, mỡ thừa tập trung ở bụng.
Sức khỏe: Tăng nguy cơ loãng xương, bệnh tim mạch, tiểu đường.
Thực phẩm giúp tăng cường estrogen
Những thực phẩm giàu phytoestrogen có thể giúp duy trì nồng độ estrogen ổn định:
Đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành (đậu phụ, sữa đậu nành)
Các loại hạt (hạt lanh, hạt mè, hạnh nhân)
Trái cây và rau xanh (quả mọng, bông cải xanh, rau bina)
Ngũ cốc nguyên cám
Rượu vang đỏ (với mức độ vừa phải)
Ứng dụng của estrogen
Thuốc tránh thai
Estrogen được sử dụng trong thuốc tránh thai kết hợp với progestin để:
Ngăn ngừa rụng trứng
Điều hòa chu kỳ kinh nguyệt
Giảm đau bụng kinh và hạn chế chảy máu nhiều
Giảm nguy cơ u nang buồng trứng
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc tránh thai có thể gây ra một số tác dụng phụ như tăng nguy cơ đông máu, đau đầu, buồn nôn, thay đổi cân nặng và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.
Liệu pháp thay thế hormone (HRT)
HRT được sử dụng để giảm triệu chứng tiền mãn kinh và mãn kinh, bao gồm:
Bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm
Khô âm đạo, đau khi quan hệ
Rối loạn giấc ngủ, thay đổi tâm trạng
Nguy cơ loãng xương
Liệu pháp này có thể áp dụng dưới dạng thuốc viên, miếng dán, kem bôi hoặc tiêm. Tuy nhiên, FDA khuyến cáo sử dụng ở liều thấp nhất trong thời gian ngắn nhất để tránh tác dụng phụ như đầy hơi, căng tức ngực, đau đầu và tăng nguy cơ ung thư vú.
HRT cũng được áp dụng trong điều trị hormone cho người chuyển giới nữ, giúp phát triển các đặc điểm giới tính nữ. Tuy nhiên, liệu pháp này cần được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ để đảm bảo an toàn.
Estrogen là một hormone quan trọng đối với sức khỏe phụ nữ, ảnh hưởng đến nhiều chức năng trong cơ thể. Việc duy trì mức estrogen hợp lý thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và tư vấn y khoa khi cần thiết sẽ giúp phụ nữ duy trì sức khỏe toàn diện, sắc đẹp và chất lượng cuộc sống.
